Bordeaux
GESCHIEDENIS
Bordeaux
is meer dan een beroemd
wijngebied. Het is een symbool voor goede wijn. Het is de grootste,
succesvolste appellation van Frankrijk én van de wereld. Op
De
Romeinse dichter Ausonius woonde in
de 4e eeuw n. Chr. In de omgeving van wat nu St. Emilion is
en
beschreef al wijnbouw aan de Dordogne en perste zijn eigen wijn.
Onzeker is of
er in de omgeving van Burdigala (Bordeaux) op de landerijen al
druiven
stonden. Er wordt nergens melding van gemaakt. Er wordt gedacht dat dit
pas is
gebeurd nadat de wijnrank inheems was geworden aan de Rhône en in
de Provence.
Bordeaux was voor de Romeinen een handels- en overslagplaats naar
Engeland. Ook
de veronderstelling dat de Romeinen de belangrijkste druif vanuit
Albanië meebrachten
staat op losse schroeven. Recent onderzoek leert dat Cabernet Sauvignon
oa. uit
genetisch materiaal van Cabernet Franc en Sauvignon Blanc bestaat.
Waarschijnlijk is hij véél later gekruist of door
spontane mutatie ontstaan.
Er
zijn schaarse bronnen over regionale
wijnbouw in de Middeleeuwen. De stad is door allerlei stammen veroverd
en in
870 door de Vikingen volledig verwoest. De wijnbouw heeft nooit het
onderspit
gedolven. Het succesverhaal begint in 1152 als Aliénors van
Aquitanië trouwt
met Hendrik II Plantagenet , hertog van Normandië en later koning
van Engeland.
Gascogne kan, dankzij tolprivileges, opklimmen tot de belangrijkste
hofleverancier van het Engelse hof en de society, waarbij Bordeaux met
de
latere inlijving van
De
wijn die verhandeld werd kwam niet
uit de Medoc, want dat was voornamelijk moeras, maar van de
steenslaggronden
van de Graves en de stroomopwaarts gelegen gebieden van Gaillac en
Bergerac en
was lichtrood en dun en werd Clairet genoemd. Tot de 14e
eeuw werd
bijna alle wijn die in Engeland gedronken werd vanuit Gascogne
geleverd. Tot de
100 jarige oorlog, waarna Gascogne aan Frankrijk werd toegewezen.
Gelukkig voor
Bordeaux was Holland intussen ook een varende wereldmacht en namen we
de export
bijna naadloos van de Britten over. In het begin van de 17e
eeuw
legden de Hollanders de moerassen van Medoc droog door een uitgekiend
kanalensysteem én introduceerden ze zwavelen ter conservering.
Ze schiepen
hiermee de voorwaarden voor de goede wijnen van latere eeuwen.
In
de 18e eeuw waren de
Engelsen weer terug in Bordeaux en stichtten ze handelshuizen. De
handelshuizen
en hun reizende inkopers, coutiers, gingen begin 19e eeuw
pogingen
doen tot een classificatiesysteem van de afzonderlijke châteaus.
Dit moest rust
creëren. Het resultaat van deze bemoeiing, die uitsluitend voor de Medoc en Sauternes geldt, werd de
classificatie van 1855 waarmee de châteaus op de
Wereldtentoonstelling van Parijs
in dat jaar triomf haalden.
De
20e eeuw was moeilijk.
Eerst de druifluiscatastrofe die
nagenoeg het hele wijnbergbestand ruïneerde. Na een korte
herstelperiode brak
de 1e Wereldoorlog uit. Dit en de economische crisis zorgden
voor
instorting van de belangrijkste buitenlandse markten zoals Rusland en
de VS.
Pas
na de jaren ’50 ging het beter. De
classificatie van de Graves en St. Emilion vond plaats (Pomerol bezit
nog
steeds geen officiële). De beste wijnen van de regio bereikten
duizelingwekkende prijsniveaus. Gebrek
aan wijn ging ervoor zorgen dat handelaren wijn gingen versnijden met
wijn uit
andere streken. Dit escaleerde in 1973 met een schandaal waardoor de
prijzen
tuimelden. Door de concurrentie uit de Nieuwe Wereld werd Bordeaux
gedwongen zijn
wijnen toegankelijker te maken. Dit is erg beïnvloed door Robert
Parker Jr.
Bordeaux werd gedwongen in hun kelders te investeren, de
tanninestructuur moest
veranderen en er werd gespeeld met de samenstelling waarin Merlot een
belangrijkere rol ging spelen. Er werden steeds meer technische
vernieuwingen
toegepast én methodes die de Nieuwe Wereld verweten waren zoals
gebruik van
houtsnippers in plaats van vaten.
THEORIE
Bordeaux
bezit goede condities om wijn
te maken. Het ligt precies halverwege de evenaar en de noordpool en
geniet een
evenwichtig klimaat; de warme golfstroom van de Atlantische Oceaan
verhinderd
extreme temperatuurschommelingen en aan de kust van Aquitanië
houden bossen de
ergste stormen tegen. Vorstgevaar bestaat er nauwelijks.
Bodemtechnisch
zijn er 3 grote gebieden
te onderscheiden:
1.
de Médoc ten noorden van Bordeaux
bestaat uit schrale, goed gedraineerde zand en kiezelgrond waar
voornamelijk
blauwe druiven groeien
2.
de Graves in het westen en zuiden
van de stad waar riviergrond voorkomt. Erg geschikt voor aromatische,
slanke
rode maar ook voor droge én zoete witte wijnen
3.
Entre – deux – Mers tussen de beide
rivieren Garonne en Dordogne bestaat uit een plateau uit het Tertiair
met zware
klei – en kiezelhoudende grond waar alle typen vandaan komen van
aromatisch,
levendig en lieflijke wijn tot echt vol waarin Merlot domineert.
De
druivenrassen van de Bordeaux zijn
eigenlijk beperkt. De verscheidenheid aan grond in de verschillende
wijnbouwzones ten spijt. Er wordt al naar gelang de grondsoort en de
wijnsmaak
die gewenst is “geblend” met de volgende druiven waarbij meer dan 85 %
rood is:
-Cabernet
Sauvignon – donkerrood van
kleur, ceder en cassis in de neus en kracht en structuur. Groene
paprika in de
geur duidt op te onrijp oogsten óf bij te hoge opbrengst
-Cabernet
Franc – heel lang bezien als
het kleine broertje van Cabernet Sauvignon, maar eigenlijk is het zijn
vader.
Bessen, slanker van smaak, decenter in tannines maar hoger in zuur
-Merlot
– vroegrijp met een hoge
opbrengst, zowel geschikt voor monocépage wijn als voor een
cuvée met
krachtiger wijn met meer tannine. Vooral de beste resultaten in St.
Emilion en
Pomerol. Fruitig en zijdeachtig.
-Petit
Verdot – laatrijpend en daarom
problematisch in de vinificatie. Sterk gekleurd met veel tannine. Wordt
soms
gebruikt in Médoc
-Malbec
– kwam vroeger veel in Bordeaux
voor, maar is gerooid ten gunste van Merlot. Wordt in Cahors nog
gebruikt
-Sémillon
– snel overrijp, maar erg
geschikt voor zoete wijnen. De beste droge komen uit Pessac –
Léognan. Kan goed
bewaard worden, ontwikkeld honing, gekonfijt fruit en bonbons maar
houdt frisse
citrusnoot
-Sauvignon
Blanc – als hij jong is en
te vroeg geoogst typisch plantaardigheid en gras. Zwarte bessen en
kruisbessen
in de geur en goed zuur. Geheel rijp of overrijp zijn ze complexer,
rijper en
lijken soms op zeer rijpe Riesling
Ook
toegestaan zijn Carmenère en
Muscadelle.
Bordeaux
ligt als wijngebied in het
zuid – westen van Frankrijk. Het wordt doorsneden door 2 rivieren: de
Garonne
komt uit het zuidoosten uit de Pyreneeën en is de zuidelijke
rivier, de
Dordogne komt uit het oosten en is de noordelijke rivier. Ze verenigen
zich bij
de stad Bordeaux en daarna heet de rivier de Gironde die zich verbreedt
en
uitmondt in de Atlantische Oceaan.
De
appellations zijn te verdelen in:
-Algemene
Appellations
-District
Appellations
-Gemeente
Appellations
En
zijn typisch voor Bordeaux.
Bij
de Algemene Appellations horen:
-Bordeaux
– mag gebruikt worden voor
elke wijn die uit de streek komt, van een wijngaard die een appellation
klassering heeft en voldoet aan de minimale eisen
Rood
: minimaal 10 % alcohol en
maximale opbrengst 55hl/ha
Rosé
: minimaal 11 % alcohol en
maximale opbrengst 55 hl/ha
Wit
: minimaal 10,5 % alcohol en
maximale opbrengst 65 hl/ha
-Bordeaux
Supérieur – voldoet aan
strengere eisen
Rood
: minimaal 10,5 % alcohol en
maximaal 50 hl/ha
Wit
: minimaal 11,5 % alcohol en
maximaal 50 hl/ha
-Bordeaux
Clairet – lichte, rode wijn.
Minimaal 11 % alcohol en maximaal 55 hl/ha
-Crémant
de Bordeaux – mousserende
wijn. Minimaal 11 % alcohol en maximaal 65 hl/ha
District
Appellations:
Districten
met een AC voor rood zijn:
-Medoc
-Haut
– Medoc + 6 gemeenteappellations
nl. Pauillac, Margaux, Saint – Julien, Saint –
Estèphe, Listrac
en Moulis
-Saint – Emilion + sub-districten
Puisseguin-St.Emilion, Montagne-St.Emilion, Saint- George-St. Emilion
en Lussac-
St.Emilion
-Pomerol
-Lalande-Pomerol / Neac
-Fronsac
-Canon-Fronsac
-Côtes de Castillon
Districten
met een AC voor wit zijn:
Zoete
wijnen:
-Sauternes
-Barsac
-Cérons
-Sainte-Croix-du-
-Côtes de Bordeaux-Saint-Macaire
-
-Loupiac
-Cadillac
Droge wijnen:
-Entre-deux-Mers + Entre-deux-Mers-Haut-Bénauge en
Bordeaux Haut-Bénauge
Districten
met een AC voor rood, wit en
rosé zijn:
-
-Bourg
-Blaye
-Premières
Côtes de Bordeaux
-Graves-de-Vayres
-Côtes
de Francs (voorheen
Bordeaux-Côtes-de-Francs)
-Sainte-Foy-Bordeaux
Gebruikte
boeken:
Drankenkennis
Deel 1 - Wijnkennis voor
het SVH Wijncertificaat
Wijn
van André Dominé