Un Long Dimanche de Fiançailles


Un Long Dimanche de Fiançailles
Titel
Recensies
Un Long Dimanche de Fiançailles

Productie         2004

Categorie         Oorlogsdrama

Regisseur         Jean Pierre Jeunet

Met                 Audrey Tautou, Dominique Pinon

8 sterren
Van de Eerste Wereldoorlog wist ik tot voor kort weinig af, tot mijn schande. Misschien omdat Nederland in die periode neutraal wist te blijven, misschien omdat de Tweede die er achter aan kwam zo verschrikkelijk was, dat hij de herinnering aan de Eerste deed vervagen. Onlangs heb ik een paar boeken gelezen over de periode 14-18, onder andere het uitstekende ‘Velden van Weleer’, en ik weet nu dat er een groot verschil is tussen beide oorlogen. De Eerste Wereldoorlog was een veldslag die werd gevoerd volgens de oude regelen der kunst: soldaten graven zich in en proberen elkaars stellingen te veroveren.

Maar de ouderwetse manier van oorlogvoeren, waarbij zwaard en speer werden gehanteerd en degene met de beste cavalerie duidelijk in het voordeel was, was achterhaald. De Duitsers hadden machinegeweren en maaiden gewoon iedereen neer die hun stellingen benaderde. Man of paard maakte daarbij geen verschil. De stukken niemandsland tussen de loopgraven lagen bezaaid met lijken en gewonden, half in de modder gezogen paarden, kanonnen, mannen. Als er weer eens een zware beschieting plaatsvond (en dat was vrijwel onophoudelijk) werd de modder andermaal omgeploegd en werden de lijken als vanzelf begraven – de gewonden meestal ook. Uiteindelijk stond er vaak letterlijk geen steen meer op de andere, stond er geen boom meer overeind en wilde er op de uitgestrekte en vergiftigde moddervlakten helemaal niets meer groeien. In het Europese continent was een litteken geslagen dat zich uitstrekte van Ieper in België tot Basel in Zwitserland, en dat vandaag de dag nog steeds te zien is.

Deze desolate sfeer aan het front van de Eerste Wereldoorlog wordt in Un long dimanche heel goed getroffen. Als de film begint leren we vijf jonge Franse soldaten kennen die ter dood zijn veroordeeld omdat ze zichzelf hebben verminkt: een schot door hun hand om van het front weg te komen en naar huis te mogen. De straf die daar op stond was de doodstraf. Deze vijf jonge mannen worden daarom zonder wapens het niemandsland in gestuurd, in de volle overtuiging dat ze daar spoedig om het laven zullen komen. Vonnis voltrokken.

Eén van deze vijf heeft een verloofde die in Bretagne woont en aan polio een mank been heeft overgehouden. Zij weigert te geloven dat haar verloofde dood is (‘dat zou ik geweten hebben’) en ze gaat op zoek naar haar spoorloos verdwenen verloofde. De film vertelt het verhaal van haar speurtocht, een paar jaar later, met uiterst realistische flashbacks naar het slagveld. Heel knap vind ik de manier waarop verschillende hoofdpersonen zich hetzelfde verhaal herinneren, maar uiteraard vanuit hun eigen standpunt. Zo kent de waarheid een aantal gezichten, die allemaal plausibel zijn en elkaar niet uitsluiten, maar juist aanvullen.

Jeunet heeft het als een hele grote puzzel in elkaar gezet en er zijn enkele momenten aan het begin waarin je het overzicht dreigt te verliezen, maar wie een beetje oplet ziet aan het eind alle lijnen fraai bij elkaar komen. Met veel liefde gemaakt en overlopend van de prachtige shots, misschien een beetje lang hier en daar, maar een bijzonder mooie film met solide acteerwerk.

Soms werkt het heel vervreemdend om vanuit het oorlogsgeweld aan het front direct in de vredige sfeer van het Franse platteland, een paar jaar later, terecht te komen. De dagelijkse beslommeringen worden met typisch Franse humor in beeld gebracht en af en toe valt dat rauw op je dak na een lange scene van wanhoop aan de frontlijn. Toch is het ook wel weer een mooie manier om te tonen dat hoop en wanhoop vlak bij elkaar liggen, zeker in een zo gruwelijke periode.
[RJ]
8 sterren
Oorlogsfilms blijven boeien. Soms alleen maar 'blood and gore', soms ook indringend, zoals 'Der Untergang'. 'Un Long Dimanche de Fiançailles' zit daar tussenin. Aangrijpend en soms bloederig, zoals de Eeerste Wereldoorlog was. Ook hier komt de waanzin van de oorlog schrijnend naar voren hoewel dat niet de bedoeling van de filmmaker leek te zijn. Het verhaal van de speurtocht van Mathilde naar haar verloofde staat centraal, de verschrikkingen van de Eerste Wereldoorlog is de achtergrond voor de speurtocht. En dat geeft de film een vreemde balans: het verhaal van de volhardende liefde tegenover het liefdeloze lijden in de loopgraven van de Grote Oorlog. Voeg daarbij de soms hilarische, droogkomische humor en de verwarring is compleet. Zijn wij zo afgestompt door alle ellende die we in diverse (oorlogs-)films hebben gezien dat de subtiliteit van deze film ons ontgaat? Het is meer een film van hoop dat in barre tijden de liefde nog steeds overwint, dan dat het een aanklacht is tegen de waanzin van de oorlog. Die balans is subtiel en misschien hebben we de Franse cinema daarvoor broodnodig als tegenwicht tegen het 'blood and gore' geweld uit Hollywood..
[BB]